Herdenking Kindermonument Jodenmarkt 3 november 2009; door Max.van.der.Glas



3 November 1941 is de dag dat S.S.- Hauptsturmfürer Aus der Fünten, als hoofd van de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung, de speeltuin als zodanig gesloten werd en alleen nog als markt voor joden zou dienen.
Het is dus niet een willikeurige datum die gekozen is om deze herdenking te houden.

Het is dinsdag 3 november 2009 als ik 's middags rond 2 uur de speeltuin aan de Gaaspstraat door het hek binnenwandel.
Het is troosteloos weer, nog wel droog, maar dat zal zo te zien aan het grauwe wolkendek wel spoedig anders zijn. Mijn wagen staat tegenover de ingang van de speeltuin geparkeerd. Bij de eerste parkeermeter op de hoek kan ik alleen betalen met een chipkaart of ander plasticbetaalmiddel,wat ik uiteraard niet heb omdat ik in het buitenland woon. Na de verwijzing op het het paaltje, moet ik naar de andere hoek t.o. nr.42 lopen om met munten te kunnen betalen. Daar aangekomen is deze zo staat er te lezen, "op dit moment buitenwerking". Nu begint het zachtjes te regenen en mijn humeur wordt daardoor niet beter, want ik zie al een bekeuring in het verschiet.
Bij binnenkomst in het clubhuis vraag ik aan een dame of er vaak gecontroleerd wordt door parkeerwachters, daar ik geen parkeergeld betaald heb en leg haar uit waarom.
Oh,zegt ze,ik doe de poort wel even open dan kunt U binnen parkeren.
Wow, dat noem ik service !!
Als ik terugloop van de auto, bedank ik haar en maak terloops de opmerking "dat had meneer de Beij of meneer Peyters nooit goedgevonden". Ze kijkt mij niet begrijpend aan en ik zeg "ach,laat maar".
(de heren de Beij en Peyters waren omstreeks de jaren 1950 opzichter en assistent-opzichter van de speeltuin en waren behoorlijk streng)
Binnen in het clubhuis is het warm en gezellig, iemand vraagt mij of ik koffie of wat anders wil drinken en al gauw raak ik in gesprek met wat oudere buurtbewoners. Kinderen lopen wat zenuwachtig heen en weer in afwachting van hun voordrachten.
Sinds 1987 neemt de St.Catharinaschool deel aan deze herdenking d.m.v. een kinderpresentatie, in samenwerking met de Stichting Kindermonument.
Achter in de zaal staan hun foto's op een groot prikbord met hun werk wat ze onder de leiding van hun leraren gemaakt hebben over de oorlog, de buurt, de jodenmarkt en hun reacties daarop en daarover.
Professor Ido Abram komt naast mij zitten en de presentatie begint.
Na de welkomstwoorden van. naar ik aanneem, de projectleider Jan Roomer, is het de beurt aan journaliste en schrijfster Jacqueline Wesselius om voor te lezen uit eigen werk, een kinderboekje "Anna Clara". De kinderen om haar heen hangen aan haar lippen en een groot applaus klinkt op als zij klaar is.
Daarna begint de "powerpointpresentatie",Waar de kinderen eigen gemaakte gedichten en gedachten voorlezen. De een is nog mooier en ontroerender dan de ander en zonder één kind tekort te doen, zijn er 2 bij mij blijven hangen.

De eerste van Sil:
Oorlog
De eerste
De tweede
En nooit meer een derde.

De Tweede van Hamza:
Er waren joodse mensen in de tuin
Een markt was het, geen speeltuin
Op internet staat he joods monument
103.000 namen allen onbekend
Ik zie tranen van verdriet
Tranen voor de kinderen van Auschwitz
Die je in je gedachten hier ziet.

Nadat de kinderen gezamenlijk een lied hadden gezongen o.l.v. Jos Smits, die eveneens 2 prachtig gezongen Franse liederen van Fauré begeleide door een mij onbekende dame, werden de ouderen aan de hand genomen door de schoolkinderen en naar buien begeleid, voor het officiële gedeelte, de kranslegging en 1 minuut stilte.
De regen die lichtjes viel, was de juiste achtergrond daarbij bij deze toch zo treurige en volbeladen episode uit mijn jeugd en het was een zeer gevoelig moment voor mij om deze zo stijlvolle herdenking bij te mogen wonen en hen te herinneren die niet weerkeerden.
Mijn waardering gaat uit naar allen die aan dit project meegewerkt hebben .
Kol Ha Kavod.

Door het ruisen van de bomen en weerkaatst door de omringende huizen, klinken nog steeds de namen van de joden die daar gespeeld en gewoond hebben en weggevoerd zijn om niet weer te keren.

Max.C.van.der.Glas.

Zie ook:

Omhoog