CLAIR-OBSCUR VAN AMSTERDAM
Het is niet mijn gewoonte om mijn eigen dichtwerk uit te leggen, maar ik wil er wel graag
iets over vertellen. In mijn nieuwe bundel De stem van de herfst staan
veel gedichten over steden in het algemeen en over Amsterdam in het bijzonder. De afdeling
in kwestie heet Clair-obscur van Amsterdam en belicht zoals de titel al aangeeft de fraaie
en heldere, maar ook de duistere kanten van onze stad, een spanningsveld dat in ieder
gedicht is terug te vinden.
In het openingsgedicht, Plan Zuid, herinner ik me mijn eigen geboorte én, tegelijkertijd,
die van de buurt:
Herinner me mijn tocht over
de rivier, langs dorpen, een
paviljoen, een aanlegsteiger.
(…) hoe ik in ochtendnevel zocht
naar een wieg en naar een weg
achter de boomgordijnen aan
de oever van de wetering.
In het tweede gedicht, Atlantis aan de Amstel wordt hevig terugverlangd naar een in dromen
verzonken en op de bodem van het geheugen verdwenen Zuid. Daarin zullen kenners
ongetwijfeld de Beethovenstraat (Ik zie een straat, somber en verlaten aan het einde van
de nacht. Dan, in een okerroze morgen, tramrails met bovenleidingen als hinkelbanen in de
lucht), het Olympiaplein (een paasvuur op een sportterrein), het Mirandabad, de
onvergetelijke Zuidelijke Wandelweg, het Kalfje en Zorgvlied en nog veel meer terugvinden.
Precies al datgene waar naar wordt gezocht. Vondelpark spreekt voor zich, en het is ook
het verhaal van een liefde op eerste paasdag, in een appartement waarvan het geopende raam
uitzicht biedt op het park…
Laat de avond vallen als een masker
over stille struiken, stille hagen.
Zachte, zwarte stad.
Echt duistere kanten doen zich voor in Weespertrekvaart, een rauw gedicht over vettig
water, ratten en Amsterdamse kinderen: Geen scheldwoord hier het woord rat, maar een
eretitel. Dat rauwe geldt ook voor Maandagmorgen in de Bijlmer: het is er koud, er is een
ongeluk gebeurd, een kleine ramp, en even staat de tijd stil, daar tussen die hoge stenen
kolossen, waar het moeilijk is om gelukkig te zijn: Galsteen is het cement van dit moment.
Het uurwerk van de stad staat stil. Eeuwigheid zonder vrede.
Lieflijker zijn dan weer de odes aan het Minervaplein en aan de Apollolaan. Het plein
wordt bezongen als een kunstwerk (tramrails blank in de zon), de Apollolaan als een zeer
aantrekkelijke, maar ook opgejaagde "grande dame", die in een glanzende
bontmantel in de Beethovenstraat loopt te winkelen en iemand op geraffineerde wijze in
kennelijke staat van verliefdheid weet te brengen:
Als kind was ik zo gek op je als een
eenzame wolf. Hoe je hooggehakt
in een nerts langs de winkels hier
om de hoek uit wandelen ging.
Met je ogen kietelde je me dood
wanneer je met een blik over je
schouder de verte in danste, naar
het zand waar wij dan samen van
de aarde af vielen
In die laatste twee gedichten zitten ook enige verwijzingen naar het verdriet van Zuid,
het oorlogsverleden van de buurt dat ondanks - en temidden van - alle schoonheid nog
altijd goed voelbaar is. Kortom, een stukje Amsterdam in gedichten, voer voor Zuid-freaks
en Amsterdam-minnaars. Op een nog nader te bepalen avond in de herfst zullen deze
gedichten door ondergetekende in samenwerking met boekhandel Jimmink worden voorgelezen op
het Merwedeplein.
Paul Gellings
De stem van de herfst is een uitgave van uitgeverij De Geus en ligt vanaf heden in
de boekhandel.
Prijs €13,95 (gebonden).
Bestellen?
 |
De presentatie
Op zaterdag 11 september 2004 werd in boekhandel Waanders te
Zwolle de dichtbundel De stem van de herfst van Paul Gellings gepresenteerd.
Joost Zwagerman was speciaal voor de gelegenheid afgereisd naar de Overijsselse hoofdstad.
In een warme, gloedvolle toespraak schetste Zwagerman de ideale nazomergast-avond met Paul
Gellings, waarna hij het eerste exemplaar van de bundel aan de dichter overhandigde.
Aangespoord door het kunstzinnige duet tussen Paul Gellings, die gedichten voorlas, en
saxofonist Martin Uitenwaal, vlogen de ruim honderd belangstellenden op de verse bundel
aan.
Terwijl Paul Gellings de tijd nam voor het signeren, werd in de wandelgangen druk
geconverseerd onder het genot van een drankje. Naar verluidt bleef het nog lang onrustig
in boekhandel Waanders.
Foto's: Saskia de Boer
Joost Zwagerman overhandigt het eerste exemplaar aan Paul
Gellings |
Paul Gellings signeert |
-
Paul Gellings leest voor onder
begeleiding van saxofonist Martin Uiterwaal
 |
|