Winkelstand in de Rijnstraat tot 1972, een beschrijving van de nummers 1 tot en met 35.
In het eerste deeltje (4A) werden de nummers 2 tot en met 30 behandeld. Aan die “even zijde” werd ik geboren, leerde ik lopen en de omgeving verkennen, maar de straat mocht ik niet over. Toch was er wel wat te zien aan de overzijde van de Rijnstraat en dat prikkelde ook de nieuwsgierigheid. Zeker toen ik naar de kleuterschool op het Meerhuizenplein ging in augustus 1948. Alleen de eerste keer gebracht en gehaald. Goed opletten dus! Daarna alleen nog de straat overgezet en vind de weg nu zelf maar, luidde het parool ….
Zo zag ik op weg naar de Vechtstraat een reeks van winkels: de oneven zijde.
- Op de hoek met de Amstelkade was daar op nummer 1, de Rijnbar gevestigd en dat bleef zo tot ik eind 1971 Rijnstraat 20 ontruimde.
- Nummer 3 was een corsettenwinkel waar later, in de jaren ’50, een uithangbord met “Celta” aan werd gehangen.
- Rijnstraat 5 was slagerij Wallach waar de heren Wallach uit de Molenbeekstraat en Wolf van Rijnstraat 5 één hoog de scepter zwaaiden. Soms kreeg je een gele kippenpoot van ze. Door aan de pees aan de bovenkant in de poot te trekken liet je dan de tenen bewegen. Dat was een kunstje en je kon er andere kinderen wat mee plagen.
- Rijnstraat 7 was tot 1942 een koffie- en theewinkel; daarna wordt het onduidelijk. Er was tot half 1972 een kantoortje in gevestigd van slagerij Wallach. Daarna trekt een reeks van andere huurders voorbij.
- Op Rijnstraat 9 zit de drogist van en voor dat deel van de Rijnstraat: Van Oort.
- Rijnstraat 11 is een apart verhaal. De geschiedenis is tot 1956 onduidelijk. Het lijkt er op dat de winkel als woonruimte werd gebruikt vanaf augustus 1937. In ieder geval opereert daar dan vanaf februari 1956 Rijschool Berlage. Die is uit de Schipbeekstraat afkomstig. Volgens de toenmalige eigenaar, de oude heer Wellinghoff die ik redelijk goed heb gekend, betrof het een ruil. Een ruil van 2 winkels en één woning. Het ging daarbij om Rijnstraat 11, Schipbeekstraat 9 en Volkerakstraat 9, een driehoeksruil. De resultaten van het archiefonderzoek wijzen daar ook wel min of meer op, maar geheel zeker is dat toch niet.
- Op nummer 13 is door de jaren heen een dames kapsalon gevestigd. Die werd door een reeks van eigenaren gedreven.
- Rijnstraat 15 is nooit een winkel geweest, maar een woonhuis en dat is nog steeds zo.
- Rijnstraat 17 was tot 1954 een damesmode winkel en vanaf 1954 een chocolaterie van de familie Out tot november 1963. Toen startte bakkersfamilie De Liever zijn activiteiten aldaar en hield dat vol tot maart 1971. Daarna werd de winkel omgetoverd tot muntenhandel.
- Op nummer 19 was de firma Korthagen (eerst de vader en later de zoon) aanwezig en actief. Dat waren juweliers. Deze bedrijfsactiviteit werd op 30 september 1971 gestaakt. Vanaf 1 oktober 1971 was het een damesmode winkel.
- Rijnstraat 21 heb ik van 1944 tot mijn vertrek uit de Rijnstraat altijd als sigarenwinkel gekend. Ik heb mij echter nooit gerealiseerd dat er in die periode 8 eigenaren actief zijn geweest. Nu ja, ik rookte dan ook niet.
- De banketbakkerij op nummer Rijnstraat 23 van Draaisma was een begrip in de Rijnstraat. En dat al vanaf 1930! De oude heer Draaisma dreef de banketbakkerij tot april 1954. Onder dezelfde naam werd het bedrijf voortgezet door de heer Meulkens tot 30 juni 1966. De gevelreclame stond daar borg voor. Hoewel de banketbakkerij op dat adres bleef bestaan wijzigde de naam zich op 1 juli 1966 in Ronchetti . De gevelreclame werd dienovereenkomstig aangepast.
- De winkel op Rijnstraat 25 is in 1936 gestart als vishandel. Vanaf eind 1945 is het een delicatessen zaak. De eigenaar is de heer Grishaaver. Het bedrijf gaat op 1 april 1976 over van de vader op de zoon.
- Rijnstraat 27 is altijd een wat onduidelijk winkeltje gebleven. De etalage aankleding en inrichting wisselden net zo snel als de eigenaren. De activiteiten betroffen fournituren, heren- of dameskleding. Er heeft vermoedelijk zelfs korte tijd een stomerij in gezeten.
- Op Rijnstraat 29 wast tot ver in de jaren 50 een bakkerij actief. Bakkerij Stolp, een deel van een keten. Bij de uitbreiding(en) van de Simon de Wit supermarkt aan het einde van de jaren 50 werd het een soort van kantoor van Simon de Wit.
- Van Rijnstraat 31 is het niet duidelijk of er ooit een winkel is geweest of dat het samengevat werd met, dan wel onder, Rijnstraat 33. Daar opereerde een relatief kleine kruidenier (Simon de Wit) in een grote winkel als opvolger van de coöperatie “Eigen Hulp” vanaf 1 april 1949. Deze winkelactiviteit breidde zich pijlsnel uit tot één van de vroege supermarkten in Nederland in de jaren 50. Overigens was de opening van de Simon de Wit supermarkt een geweldige gebeurtenis. De toeloop die dat tot gevolg had, ondanks het zeer geringe aantal kleine winkelkarretjes en heel veel metalen mandjes, heeft wel een knal gegeven in de buurt. De druk op de kleine middenstand nam daarop geweldig toe. De eerst winkeltjes die verdwenen waren, niet geheel toevallig, de kruideniers. Toen het assortiment zich snel uitbreidde kwamen ook andere middenstanders klem te zitten. De zucht naar uitbreiding groeide ook binnen het pand waarin ooit de coöperatie had gezeten.
- De firma Staal, een winkel in huishoudelijke artikelen op nummer 35, zou langzaam maar heel zeker het loodje leggen, evenals de beheerders de voormalige opslagruimte met de immens hoge poort. Zo verdween ook de familie Stoof en kwam aan de beheerde fietsenstalling en de daarin gevoerde onderhoudsactiviteiten een einde. Simon de Wit, later overgenomen door Albert Heijn, kreeg het voor het zeggen in de buurt.
In het volgende deel wordt weer overgestoken naar de even zijde in de Rijnstraat en worden de nummers 32 tot en met 64, net over de kruising met de Vrijheidslaan, beschreven.
Ermelo, 11 februari 2012, Olaf Swaneveld
|