In januari 2011 schreef ik een verhaaltje over mijn herinneringen aan mijn jeugdjaren in de Uiterwaardenstraat 54 in de jaren 1936-1953 en vertelde daarin o.a. over mijn buurjongen en vriendje Ben Kamsteeg. Ik schreef dat zijn moeder, een joodse vrouw, door een buurtgenoot was aangegeven en vervolgens was weggevoerd. Van die gebeurtenis herinner ik mij nog dat Ben op straat vertelde dat zijn moeder moest werken in Poolse zoutmijnen. Wij, toen jongens van ongeveer 12 jaar, hadden geen flauw benul wat er echt gebeurde.
De redactie nam het artikel op onder nummer 199 en plaatste er een tweetal foto’s bij: één van het huis waarin ik bijna 20 jaar had gewoond. Ik zag mijn eigen kamertje terug en direct kwamen ook daarbij weer vele jeugdherinneringen boven. De redactie plaatste ook een foto van de gedenksteen voor de moeder van Ben Kamsteeg. Daaruit leerde ik dat mevrouw Louisa Kamsteeg-Zeehandelaar op 31 januari 1944 in Auschwitz was vermoord. Op het verhaal kreeg ik een drietal reacties van voor mij onbekende mensen, die in de Eemstraat en de Hoendiepstraat hadden gewoond en enige herinneringen aan winkels met mij deelden. Daarna droogden de reacties op en eerlijk is eerlijk, ik dacht er ook nooit meer aan, tot ik op 03 januari 2012 een in het Engels gestelde mail ontving van een Louisa Clifford.. Zij mailde mij dat zij van Marian Dingena (geen idee wie dat is) mijn verhaal had gekregen over o.a. mijn buurjongen Ben Kamsteeg. Zij was diep geroerd (from the deepest part of my soul), want die Ben Kamsteeg was haar vader en zij was als eerstgeboren dochter naar haar vermoorde oma Louisa genoemd. Zij vroeg mij of ik nog meer over haar vader kon vertellen. Mijn verbazing resulteerde in de volzin “my wooden shoes were broken” een uitdrukking die zij gelukkig nog wel begreep. Daarna volgde een mailwisseling en daaruit leerde ik dat Ben met vrouw en twee dochters in 1959 naar Australië waren geëmigreerd. Ben was in april 2005 overleden. Louisa vroeg mij of ik toevallig nog foto’s van haar vader als jongen had. Op de vliering stond mijn doos “jeugdsentiment” en daarin vond ik niet alleen een fotootje van Floortje Hundepool uit de Mauvestraat (mijn allereerste vriendinnetje!) wie kent haar???.maar ook vond ik een foto van het voetbalelftal van VW uit 1940/41. Het moet uit die periode geweest zijn, want er staan vele joodse jongens op, die later allemaal zijn weggevoerd. Maar op de foto stond ook in volle omvang Ben Kamsteeg. Ik scande de foto en stuurde deze naar de dochter op. Wederom volgde een golf van ontroering: voor het eerst zag zij een foto van haar vader als jongen van 12/13 jaar. Dit is natuurlijk voor iedereen bijzonder. Maar ik bestudeerde deze zeer oude foto en het is wonderbaarlijk hoeveel herinneringen boven kwamen. Het was een foto van een voetbalclubje, met de vaders als bestuur, voortgekomen uit de UWB (Uiterwaarden Boys). De jongens woonden allemaal in de omgeving van de Uiterwaardenstraat en zaten op de Meerhuizen- Borsenburger- en Berlageschool. Van de drie oudere mannen herkende ik de vader van Dik van Erkel (met VW bal), onze keeper en de vader van Jan Gerritssen, onze beste speler, die later furore zou maken bij Neerlandia. Maar de meeste emoties maakte Bennie Widoski (ik hoop dat ik zijn naam goed schrijf). Hij is de jongen met het Blauw Wit shirt. Hij was een fanatiek Blauw Witsupporter, maar toen hij lid van die club wilde worden, werd hij geweigerd (joden niet gewenst!). Hij heeft toen nog even gevoetbald bij HEDW of Wilhelmina Vooruit, een tweetal Joodse clubs, die nog een jaar hebben bestaan. Toen hij om zijn jood-zijn niet meer mocht voetballen, gaf hij mij zijn voetbalschoenen. Als dank gaf ik hem een speldje van de Nederlandse Unie, dat hij nog vol trots tot aan zijn deporatie heeft gedragen. Haarscherp komen deze herinneringen weer boven!
voetbalelftal "Vlugheid Wint" - 1940
boven tweede van links ben ik - vierde Pa van Erkel - voor hem in het gestreepte shirt Benny Widosky - Harry Blitz - Pa Gerritsen - Ben Kamsteeg. Voorste rij: Dik van Erkel (met bal) en rechts van hem Freddy Prins of Martens.
Nog een merkwaardige herinnering: Op de foto staat een jongen die of Freddie Martens of Freddie Prins heette. Als de dag van gisteren weet ik nog, dat Freddie de ene dag “Martens” heette en een andere dag “Prins” (of omgekeerd). Hij was “geëcht” zoals hij vol trots vertelde. Natuurlijk wisten wij geen van allen wat dat inhield, maar het klonk wel stoer…
Zo roept een simpel verhaaltje bij het zien van verschillende mensen een golf van herinneringen en emoties op. Wanneer er nu onder de lezers van Het Geheugen van Plan Zuid nog mensen zijn, die de jongetjes van het voetbalelftal van VW herkennen, dan wordt een nieuwe schakel aan de herinneringsketting toegevoegd. O, ja, Floortje Hundepool uit de Mauvestraat, wie kent haar???
Richte Lommert. (www.richtelommert.nl )
|