|
index columns
Stoptrein
Door
erJeetje
Kunnen we die treinspullen niet beter aan de kinderen geven, zei
mevrouw erJeetje een paar jaar geleden tijdens een tussentijdse
poging om de zolder op te ruimen.
Het leek me wel een goed idee maar zoals het vaak met goede
ideeën gaat bleef de uitvoering achterwege. In dit geval omdat
de respons van de vader van het kleinkind – want die bedoelde ze
– lauw te noemen was. Kortom, ik heb niet aangehouden en ze
staan er nu nog. Die treintjes bedoel ik.
Speelgoedtreintjes zijn uit bij de jeugd en hun vaders en het
bericht dat ik een paar weken geleden in de krant las bevestigde
die mening. De Duitse fabrikant van modeltreinen Märklin had
faillissement aangevraagd en zou naar alle waarschijnlijkheid
het loodje leggen. Het einde van een bedrijf dat met zijn
producten gedurende 150 jaar de harten van kleine en grote
jongens harder liet kloppen.
Wanneer kreeg ik zelf m’n eerste trein? Sjonge, daar moet ik een
eind voor terug in de tijd. Naar 1941 als ik me goed herinner.
Of was het in ‘40 met Sinterklaas? Ik weet het niet meer en die
datum doet er ook niet zo veel toe. Het speelde zich in ieder
geval tijdens het begin van de oorlog af, in de periode dat we
ondergedoken waren en verborgen voor de Duitse bezetter
tijdelijk in Eerbeek woonden.
De trein, een opwindmodel, met een stationnetje en nog wat
toebehoren, moest ik delen met m’n jongste broer en heeft jaren
z’n baantjes getrokken op een emplacement dat door de regelmatig
plaatsvindende aankoop van rails en wissels gestaag groeide.
Maar het was nog niets vergeleken bij de modelbaan die ik in
1943 te zien kreeg. Na de onderduikperiode waren we teruggekeerd
naar Amsterdam en ik moest weer naar school. De Meerhuizenschool
die in die tijd tijdelijk in de Dintelstraat was ondergebracht.
Een van de jongens van m’n klas troonde me toen een keertje mee
naar zijn huis, een benedenhuis in de Deurlostraat, om me zijn
trein te laten zien. Het was een pracht. Op een grote tafel was
een baan met huisjes, bergen en wat al niet gebouwd en daarop
konden twee elektrische treinen tegelijk rijden. Dat was m’n
eerste kennismaking met Märklin en daar bleef het jaren bij
hoewel ik als we in de stad waren, altijd een bezoekje aan twee
bepaalde winkels in de Kalverstraat wilde brengen. De eerste,
vlak bij de Dam, was de zaak van van Embden die na de oorlog ook
speelgoed waaronder elektrische treinen verkocht. Maar de echte
speelgoedspecialist zat een eindje verder. Dat was Merkelbach,
een zaak met een vrij smalle etalage, waarin schitterende
modellen van locomotieven en wagons je tegemoet glommen. Binnen
dreven miniatuur stoommachientjes een miniatuur houtzagerij aan
en natuurlijk stond er een modelspoorbaan van Märklin. Het was
kortom een waar speelgoedparadijs.
Het lag dus voor de hand dat mijn zoons een elektrische trein
zouden krijgen toen ze daar de leeftijd voor hadden bereikt. Een
Märklin natuurlijk en in de jaren daarna hebben we meerdere
banen gebouwd, variërend van een hangend exemplaar waar je in
opgehesen toestand onderdoor liep tot een schitterende baan op
zolder met bergen, tunnels, rotspartijen en Duitse
vakwerkhuisjes van Faller.
Toen de zonen ouder werden verkochten ze de treinen van Märklin
(HO-formaat voor de insiders) en van de opbrengst schaften ze
treintjes van Trix in het minimodel aan. Weer werd er een
modelbaan gebouwd maar het echte enthousiasme voor modeltreinen
was toen al op de terugweg. Autoracebanen van Scalectrix kwamen
op de markt, radiografisch bestuurbare auto’s volgden en de
modeltrein legde het loodje. De baan werd gesloopt en treintjes,
stations, rails en huisjes verdwenen in kartonnen dozen. Om te
bewaren voor kleinkinderen later hoewel we de kans daarop in die
tijd niet groot schatten, een vergissing die wel meer door
ouders wordt gemaakt.
Hoe ging het verder? Verleden jaar moest de prachtige
treinenzaak van de Groot op het Binnenhof in Amstelveen z’n
deuren sluiten. Is Neurenberg nog steeds speelgoedstad? Ik weet
het niet maar las verleden week dat Märklin toch blijft bestaan.
Met steun van deze of gene geloof ik.
En er is nog meer hoop. Gisteren was m’n jongste kleinzoon op
bezoek. Ruim twee jaar is ie en tot m’n genoegen bespeurde ik
een meer dan gebruikelijke hoeveelheid enthousiasme voor
treintjes bij hem. Zou ik dan toch nog een keer een zelfbouwbaan
in de familie mogen aanschouwen? Je kunt er op die leeftijd nog
weinig over zeggen maar die treintjes op zolder doe ik voorlopig
nog niet weg.
Zeg nooit nooit.
erJeetje
19 februari 2009
|