Ingezonden bijdrage van: Hans Krijl

Terug naar de vorige pagina <<

 

index ingezonden

Pagina van Hans Krijl

WAT "VERHUIZER" PULS"NIET MEENAM

In mijn eerdere verhaal Grijze muizen vertelde ik hoe wij vanuit het gebombardeerde Noord in Zuid terecht waren gekomen. Ik was toen een jongetje van zeven en samen met mijn oudere zus werd ik voor enige tijd ondergebracht bij familie buiten de stad.
Ons huis was dermate beschadigd dat reparatie op korte termijn niet mogelijk was. Daarom werd ons een woning toegewezen in de Biesboschstraat op nummer 70 hs. Naar alle waarschijnlijkheid zijn mijn ouders toen verhuisd door de beruchte verhuizer Puls. Niet alleen Puls was fout maar ook het personeel bestond uit geteisem. Zo troffen mijn ouders een badkamer aan met een badkuip die als WC was gebruikt. Verder was het huis volkomen leeg en ook in het schuurtje achter in de zonloze achtertuin stond niets meer.
Nadat mijn ouders zo’n beetje op orde waren werd er aangebeld en twee heren met veel papieren bij zich maakten zich bekend als controleurs die op zoek waren naar achtergebleven eigendommen van de vorige bewoners. Het ging om de losgestorte antraciet die de joodse familie Snijders in de zomer van 1943 had laten bezorgen. Mijn ouders vertelden naar waarheid dat zij het kolenschuurtje leeg hadden aangetroffen terwijl Puls bij hoog en bij laag had beweerd dat er zeker tien mud kolen in de schuur was achtergebleven. Nu, dat wilden de heren dan wel eens zien en toen de schuurdeur open ging zagen zij keurig opgestapeld tien mud kolen in papieren zakken. “Die kolen zijn van ons” zei mijn vader. “Bewijst u dat dan maar eens” zei de beambte daarop met een zelfverzekerd glimlachje. Nu was het de beurt aan mijn vader die domweg de zakken omdraaide zodat de opdruk zichtbaar werd van Brandstoffenhandel De Noordpool met een kouwelijke ijsbeer erop die zich bij een soort vuurpot stond te warmen. Daarop kwam mijn moeder nog eens met de nota van De Noordpool uit Amsterdam Noord waar ‘voldaan’ op stond met een handtekening.
Nooit zijn wij er achter gekomen wie zich over de achtergebleven kolen hadden ontfermd; Puls of een van de omwonenden.

Verhuiswagen van de firma Abraham Puls
Verhuiswagen van de Fa. A. Puls
Foto: onbekend

Hans Krijl - 22 oktober 2011
hansstijnie (ad) quicknet.nl.

KACHELPIJPEN

Van juli 1943 tot maart 1944 heb ik met mijn ouders en oudere zus in de Biesboschstraat gewoond op nummer 70hs. Er wordt dikwijls gezegd dat de huizen in de Rivierenbuurt en stadionbuurt hun tijd vooruit waren. In zekere zin was dat met ons huis ook het geval. Wij hadden daar een echte badkamer met ligbad en een reusachtige badgeiser die we toen niet mochten gebruiken in verband met de rantsoenering van het gasverbruik. Centrale verwarming hadden we niet.
De huizen tegenover ons op de hoek van de Maasstraat waren gebouwd boven een winkelpand waar toen een slijterij in zat. Deze huizen hadden wel CV en die werd gestookt in een kelder die via een buitentrap toegankelijk was voor de stoker. In de winter van 43/44 zagen we soms de stoker sjouwen met grote as-emmers die gewoon als huisvuil bij de stoep werden gezet.
Er moeten nog veel meer van dergelijke kelders zijn, die nu natuurlijk een andere bestemming hebben gekregen. Zo ben ik eens in de Stadionbuurt in een toonzaal van The Doors geweest, de ruimte was gigantisch. Als ik mij goed herinner heeft de exclusieve meubelhandel Jan van Beek op het Beukenplein ook zo'n toonzaal in een kelder.
Centrale verwarming mag dan comfortabel zijn, maar in de winter van 43/44 zag ik dat op het Merwedeplein de kachelpijpen uit de ramen staken. Waarschijnlijk om een gewone kachel te kunnen stoken daar de CV het liet afweten. Zijn er nog mensen die zich dit ook kunnen herinneren?

Hans Krijl - 1 maart 2011
hansstijnie (ad) quicknet.nl.


GRIJZE MUIZEN

Als kind heb ik met onze familie acht maanden in de Biesboschstraat gewoond op nummer 70 hs. Ons vorige huis in Amsterdam Noord was door het bombardement van 17 juli 1943 dermate beschadigd dat wij er niet konden blijven. Die woning in de Biesboschstraat was kort tevoren verlaten door het joodse gezin Snijders. Die familie is overigens nooit meer teruggekomen.

Wat mij als kleine jongen opviel was het verschil met Noord. In Noord zagen we wel eens Duitse soldaten die werden afgemarcheerd naar het zwembad. Soms waren dat ook wel eens matrozen van de Kriegsmarine. Hoge omes van de Wehrmacht zag je daar nooit en burgers die Duits spraken al helemaal niet.
Dat was in Zuid wel even anders. Bij de tramhalte van lijn 25 op de hoek van Noorder Amstellaan en Maasstraat zag ik vaak geüniformeerde Duitse vrouwen in -of uitstappen. Die werden "grijze muizen " genoemd omdat ze een muisgrijs mantelpakje droegen met een klein Duits adelaartje op borsthoogte.


Vrouwen in hulpdienst bij het Duitse leger werden ook wel "grijze muizen" genoemd.
(afbeeldingen geplaats door redactie)

Er werd een mutsje bij gedragen dat in Nederland "kwartiersmuts" werd genoemd. Wat mij ook is bijgebleven waren de kinderen in de buurt die Duits spraken en die zich soms op straat vertoonden in Lederhosen. Toch hadden hun ouders kennelijk geen militaire functie want ze liepen altijd in burger. Misschien hadden die vaders een civiel administratieve baan bij de bezettingsmacht.
Ik zat op school in de Dintelstraat en een van die schoolgebouwen werd gebruikt als kazerne voor de Wehrmacht. Het was de Hervormde kweekschool.

Het was in het najaar van 1943 kijkdozentijd en alle kinderen van mijn klas hadden van een schoenendoos zo'n kijkdoos gemaakt. We probeerden er wat mee te verdienen door mensen voor een cent te laten kijken. De Duitse soldaten , die bij de voormalige kweekschool rondhingen wilden wel kijken (zelf werden ze met de nek aangekeken) en waren over het algemeen veel scheutiger. Een zinken stuiver was wel het minste wat je kreeg. Toen ik het nieuws van mijn meevallende zaken thuis vertelde kreeg ik de wind van voren op een manier die ik nooit meer zal vergeten. Hans Krijl (1936) Monnickendam.

Israël Snijders
Amsterdam, 7 juli 1887
Sobibor, 23 juli 1943
Gezinshoofd
Betje Snijders-van Witsen
Amsterdam, 25 april 1889
Sobibor, 23 juli 1943
Echtgenote
David Snijders
Amsterdam, 5 oktober 1917
Auschwitz, 31 mei 1944
Zoon
Sientje Snijders
Amsterdam, 25 februari 1926
Sobibor, 4 juni 1943
Dochter
Lea Snijders-Stork
Amsterdam, 23 mei 1915
Midden-Europa, 30 mei 1945
 

Hans Krijl - 25 oktober 2009
hansstijnie (ad) quicknet.nl

omhoog

Terug naar de vorige pagina <<