3 November 1941 is de dag dat S.S.- Hauptsturmfürer Aus der Fünten,
als hoofd van de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung, de
speeltuin als zodanig gesloten werd en alleen nog als markt voor
joden zou dienen.
Het is dus niet een willikeurige datum die gekozen is om deze
herdenking te houden.
Het is dinsdag 3 november 2009 als ik 's middags rond 2 uur de
speeltuin aan de Gaaspstraat door het hek binnenwandel.
Het is troosteloos weer, nog wel droog, maar dat zal zo te zien aan
het grauwe wolkendek wel spoedig anders zijn. Mijn wagen staat
tegenover de ingang van de speeltuin geparkeerd. Bij de eerste
parkeermeter op de hoek kan ik alleen betalen met een chipkaart of
ander plasticbetaalmiddel,wat ik uiteraard niet heb omdat ik in het
buitenland woon. Na de verwijzing op het het paaltje, moet ik naar
de andere hoek t.o. nr.42 lopen om met munten te kunnen betalen.
Daar aangekomen is deze zo staat er te lezen, "op dit moment
buitenwerking". Nu begint het zachtjes te regenen en mijn humeur
wordt daardoor niet beter, want ik zie al een bekeuring in het
verschiet.
Bij binnenkomst in het clubhuis vraag ik aan een dame of er vaak
gecontroleerd wordt door parkeerwachters, daar ik geen parkeergeld
betaald heb en leg haar uit waarom.
Oh,zegt ze,ik doe de poort wel even open dan kunt U binnen parkeren.
Wow, dat noem ik service !!
Als ik terugloop van de auto, bedank ik haar en maak terloops de
opmerking "dat had meneer de Beij of meneer Peyters nooit
goedgevonden". Ze kijkt mij niet begrijpend aan en ik zeg "ach,laat
maar".
(de heren de Beij en Peyters waren omstreeks de jaren 1950 opzichter
en assistent-opzichter van de speeltuin en waren behoorlijk streng)
Binnen in het clubhuis is het warm en gezellig, iemand vraagt mij of
ik koffie of wat anders wil drinken en al gauw raak ik in gesprek
met wat oudere buurtbewoners. Kinderen lopen wat zenuwachtig heen en
weer in afwachting van hun voordrachten.
Sinds 1987 neemt de St.Catharinaschool deel aan deze herdenking
d.m.v. een kinderpresentatie, in samenwerking met de Stichting
Kindermonument.
Achter in de zaal staan hun foto's op een groot prikbord met hun
werk wat ze onder de leiding van hun leraren gemaakt hebben over de
oorlog, de buurt, de jodenmarkt en hun reacties daarop en daarover.
Professor Ido Abram komt naast mij zitten en de presentatie begint.
Na de welkomstwoorden van. naar ik aanneem, de projectleider Jan
Roomer, is het de beurt aan journaliste en schrijfster Jacqueline
Wesselius om voor te lezen uit eigen werk, een kinderboekje "Anna
Clara". De kinderen om haar heen hangen aan haar lippen en een groot
applaus klinkt op als zij klaar is.
Daarna begint de "powerpointpresentatie",Waar de kinderen eigen
gemaakte gedichten en gedachten voorlezen. De een is nog mooier en
ontroerender dan de ander en zonder één kind tekort te doen, zijn er
2 bij mij blijven hangen.
De eerste van Sil:
Oorlog
De eerste
De tweede
En nooit meer een derde.
De Tweede van Hamza:
Er waren joodse mensen in de tuin
Een markt was het, geen speeltuin
Op internet staat he joods monument
103.000 namen allen onbekend
Ik zie tranen van verdriet
Tranen voor de kinderen van Auschwitz
Die je in je gedachten hier ziet.
Nadat de kinderen gezamenlijk een
lied hadden gezongen o.l.v. Jos Smits, die eveneens 2 prachtig
gezongen Franse liederen van Fauré begeleide door een mij onbekende
dame, werden de ouderen aan de hand genomen door de schoolkinderen
en naar buien begeleid, voor het officiële gedeelte, de kranslegging
en 1 minuut stilte.
De regen die lichtjes viel, was de juiste achtergrond daarbij bij
deze toch zo treurige en volbeladen episode uit mijn jeugd en het
was een zeer gevoelig moment voor mij om deze zo stijlvolle
herdenking bij te mogen wonen en hen te herinneren die niet
weerkeerden.
Mijn waardering gaat uit naar allen die aan dit project meegewerkt
hebben .
Kol Ha Kavod.
Door het ruisen van de bomen en weerkaatst door de omringende
huizen, klinken nog steeds de namen van de joden die daar gespeeld
en gewoond hebben en weggevoerd zijn om niet weer te keren.
Max.C.van.der.Glas.
Zie ook:
|